Nu Peter namens GroenLinks deelneemt in de commissie “Dienstverlening en Economie” ging hij "de werkvloer op" via een stage bij het Werkplein. Hij schreef zijn ervaringen op.

Als burgerraadslid ben je eigenlijk net als de raadsleden volksvertegenwoordiger en doe je mee aan de politieke discussies namens jouw partij. Die discussies vinden plaats voorafgaand aan de raadsvergadering in zogenaamde commissievergaderingen. Burgerraadsleden mogen alleen niet actief deelnemen in de raadsvergadering waar uiteindelijk de besluiten worden genomen. Dat doen de raadsleden door te stemmen; de meerderheid beslist.

Sinds begin 2012 neem ik deel in de commissie “Dienstverlening en Economie”, afgekort DE. Omdat dit nieuwe materie voor me is (ik was tot nu toe vooral actief voor de fiets, milieu en stedelijke ontwikkeling) heb ik gevraagd aan de wethouder of ik een soort stage kan volgen. Ik wilde beginnen bij het werkplein.

Het werkplein is een paar minuten lopen verwijderd van het gemeentehuis: Tegenover de achteringang van het Isala-theater, aan de Fluiterlaan. Met grote letters staat er: “Werkplein IJsselgemeenten” (was me eerder nog niet opgevallen).

Op het werkplein werken mensen van het UWV (uitvoeringsbedrijf WW) en sociale zaken van de gemeente Capelle (uitvoering bijstandswet) samen in een ruimte. Elke cliënt heeft een job-coach, en deze job-coach maakt een soort plan van aanpak voor een cliënt. Als cliënten na hun WW nog steeds geen werk hebben gevonden komen ze in de bijstand terecht en dan neemt de job-coach van sociale zaken (de gemeente) het over.

De gemeente geeft jaarlijks vele miljoenen uit aan uitkeringen, in Capelle ligt het aantal mensen dat van een uitkering moet rondkomen rond de 1500. De uitkering is bedoeld als een tijdelijke voorziening totdat de mensen weer werk hebben.

Om de 2 weken op donderdag-middag is er een actieve bijeenkomst waar werklozen worden gekoppeld aan echte vacatures. Ik heb een sessie meegemaakt waar 3 opdrachtgevers presentaties hielden (grondwerker, callcenter medewerker en boekhouder). Ik heb de presentatie van de grondwerker meegemaakt, er was een tiental jongeren op af gekomen. Dit is niet vrijwillig, hun job-coach heeft aangegeven dat zij in principe dit werk konden doen.

De meneer die de presentatie gaf wist de jongeren goed te motiveren (“het is echt leuk, je leert een vak, je komt een stapje vooruit, het is echt mannenwerk”). In zijn geval krijgen de kandidaten een opleiding (veiligheid, BHV) en praktijktraining van een aantal maanden en daarna een baangarantie (6 maanden contract). De mensen die daarna niet inschrijven moeten wel een goed verhaal hebben. Ze worden direct door de job-coach benaderd, met eventuele sanctie (een lagere uitkering) als resultaat.

De mensen die wel de opleiding met baangarantie willen volgen krijgen een gesprek met de opdrachtgever. Ik heb ook zo'n gesprek bijgewoond. De werkloze moest zijn CV overhandigen, certificaten en ID. De werkgever wil natuurlijk het gevoel hebben dat iemand gemotiveerd is en bijvoorbeeld bereid is aan te pakken. Hij was opgeleid als elektromonteur maar was daarmee gestopt omdat hij geen goede baas had en van hot naar her werd gestuurd. De werkgever zag er wel brood in; greppels graven van de straat naar het huis en direct aansluiten met zijn elektro-kennis.

Ik sprak nog een andere job-coach over “work-first”
Als iemand een uitkering komt aanvragen dan volgt eerst een intakegesprek over werk, dus niet over geld. Dit is soms even wennen voor de klant. De gesprekken over geld volgen een aantal dagen later, niet op het werkplein maar op het gemeentehuis. De job-coach heeft geen kennis over geld. Deze scheiding werkt goed begreep ik, de nadruk ligt op werk. De situatie op het werkplein werkt beter dan vroeger in de toren. Er is nu meer actieve uitstraling, samen aan de slag.
Zij gaf aan dat de menselijke maat wel wordt gehanteerd. Je kan bijvoorbeeld niet een bouwvakker dwingen in de verpleging te werken. Zij krijgen dan ook last met opdrachtgevers.

Ik sprak ook nog met een manager:
Capelle heeft 2 of 3 mensen in dienst die 12-14 bezoeken per week afleggen op zoek naar vacatures. Hier hebben Promen, UWV, sociale zaken, economische zaken en de stichting Capelle werkt een gezamenlijk belang, dus ze proberen samen te werken. Deze vacature-zoekers zijn specifiek aangesteld voor deze functie, terwijl dit vroeger gecombineerd werd met de functie van job-coach. Andere vaardigheden zijn vereist, bovendien kwam het er vaak niet van. Nieuw is ook dat deze mensen nu per sector werken. Elke vacature krijgt 1 job-coach voor de invulling. Deze zaken zijn belangrijk gezien de doelstelling het aantal uitkeringen met 250 te doen afnemen eind 2012.
Verder gaf ze aan dat het goed is de opdrachtgevers zelf over het werk te laten vertellen. Er heersen allerlei vooroordelen die dan weggenomen kunnen worden.

Moeder wordt opgeroepen:
Bij een tweede bezoek heb ik een gesprek bijgewoond dat werd gehouden met de moeder van een jongere die een uitkering had aangevraagd. Sinds begin 2012 wordt er bij het verstrekken van een uitkering gekeken naar alle inwoners die op hetzelfde adres staan ingeschreven. Omdat de zoon een uitkering aanvroeg wordt er ook met de moeder gesproken of zij niet (meer) kan werken. Dat is soms wel even wennen. Het effect is wel dat de druk op de zoon om werk te vinden toeneemt. In dit geval had de jongen op tijd een baan in de steigerbouw gevonden en was de uitkering niet nodig.

Conclusie.
Als je denkt even snel een uitkering aan te vragen kom je bedrogen uit; je moet eerste actief aan de slag met je job-coach en je persoonlijke plan van aanpak om aan het werk te komen. De uitkeringen zijn bedoeld voor de mensen waar echt geen werk voor is. Die voorziening is alleen betaalbaar als alle mensen heel erg hun best doen om zelf voor inkomsten te zorgen door betaald werk te doen. Verder heb ik gezien dat het goed is dat UWV en sociale zaken op een plek (het werkplein) werken. De instantie UWV staat los van de gemeente en heeft een aparte financiering. Gezien het gezamenlijke doel nl. mensen aan werk helpen moeten ze wel samenwerken. Een gezamenlijke locatie helpt daarbij, echter is er denk ik nog wel meer samenwerking noodzakelijk.

Ik dank alle mensen die ik gesproken heb voor de medewerking! Ik vond de job-coaches inspirerende en gemotiveerde mensen met het hart op de juiste plaats.